Współpraca JCJ z Działem ds. Osób Niepełnosprawnych UJ

Jagiellońskie Centrum Językowe współpracuje z Działem ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Jagiellońskiego (DON) w zakresie nauczania języków obcych studentów z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Studenci, których sytuacja zdrowotna wymaga adaptacji standardowych zajęć językowych mogą ubiegać się o ich dostosowanie do swoich indywidualnych potrzeb uwarunkowanych stanem zdrowia. Szczegółowe informacje dostępne są pod linkiem: http://www.don.uj.edu.pl/dla-studentow
 

W ramach współpracy JCJ i DON organizowane są międzywydziałowe zajęcia z języka angielskiego dla studentów z niepełnosprawnością wzroku i słuchu. Zajęcia te odbywają się w odpowiednio wyposażonych salach DON  i prowadzone są przez lektorów JCJ, którzy przeszli przeszkolenia i którzy stale podnoszą swoje kwalifikacje w ramach warsztatów lub szkoleń organizowanych przez DON.


Studenci z niepełnosprawnością wzrokową lub słuchową mogą zgłaszać się do Działu ds. Osób Niepełnosprawnych, gdzie po konsultacjach z lektorem JCJ kwalifikowani są do grup. Lektorzy ściśle współpracują z pracownikami DON-u w kwestii określenia specyficznych potrzeb studenta wynikających z konkretnej niepełnosprawności, adaptacji materiałów dydaktycznych, dostosowania sposobu prowadzenia zajęć oraz formy zaliczeń i egzaminu.

Więcej informacji na temat naszego podejścia do nauczania osób z niepełnosprawnością słuchu można znaleźć w filmie: „W obcym języku": https://www.youtube.com/watch?v=pAUginxExq4

Założenia ogólne do ramowych programów nauczania języka angielskiego wynikające z niepełnosprawności wzrokowej:

Nauczanie języka angielskiego osób z niepełnosprawnością wzroku odbywa się przy zastosowaniu programów i kryteriów przyjętych dla studentów UJ.

Więcej informacji na temat programów nauczania i kryteriów oceny znajduje się tutaj: 

http://www.jcj.uj.edu.pl/studenci/programy-nauczania

 

Osoby niewidome i słabowidzące uczone są wszystkich sprawności językowych, a nauczyciel stawia sobie takie same cele oraz realizuje te same treści jak w przypadku wszystkich studentów UJ. Dostosowania wymagają natomiast niektóre techniki uczenia, rodzaje ćwiczeń, a przede wszystkim tempo pracy i organizacja materiału dydaktycznego. 
 
Adaptacja materiałów dydaktycznych
 
Adaptacja materiałów dydaktycznych uzależniona jest od rodzaju niepełnosprawności wzrokowej.

• Studenci niewidomi czytają przy użyciu komputera z oprogramowaniem udźwiękawiającym lub w brajlu. Nauczyciel stara się nie rezygnować z żadnego typu ćwiczeń a jedynie dokonywać takiej adaptacji materiału, by student miał możliwość samodzielnego zapoznania się z treścią zadania. Niezbędne ilustracje, mapy, schematy zastępuje się opisem słownym albo sporządza grafiki wypukłe. Studenci robią notatki przy użyciu laptopa lub notatnika brajlowskiego.
• Studenci słabowidzący korzystają z materiałów dydaktycznych w wersji papierowej lub elektronicznej. Adaptacje dotyczyć mogą np. wielkości i kroju czcionki, kontrastu tła z tekstem. Ilustracje są dostosowane do indywidualnych potrzeb studentów uwarunkowanych charakterem ich niepełnosprawności.

Lektor współpracuje ze specjalistami Działu ds. Osób Niepełnosprawnych przy adaptacji materiałów. Jeżeli w jednej grupie znajdują się zarówno studenci słabowidzący jak i niewidomi, lektor pamięta o specyficznych potrzebach edukacyjnych tak jednych jak i drugich.
 
W obrębie poszczególnych sprawności wybrane elementy zasługują na szczególną uwagę:
 
Mówienie:
Bazując na wiedzy i doświadczeniu studentów lektor stara się je uzupełniać i poszerzać o nowe pojęcia. Podczas wspólnej pracy całej grupy i przy wsparciu lektora studenci w dostępny sposób poznają m.in. znaczenia „terminów wizualnych”, np. dress code.
 
Czytanie:
Studenci z niepełnosprawnością wzroku zapoznają się z tekstem w formie elektronicznej (z odpowiednim oprogramowaniem wspierającym), za pomocą brajla lub w formie papierowej, np. z zastosowaniem powiększonej czcionki czy lupy elektronicznej.  W celu ułatwienia pracy z tekstem wykonywane mogą być dodatkowe adaptacje dostosowane do indywidualnych potrzeb studenta, np. podział tekstu na mniejsze fragmenty.

Wybrane przykłady adaptacji są dostępne pod linkiem: http://www.don.uj.edu.pl/dla-pracownikow/wskazowki-dotyczace-adaptacji-materialow

Słuchanie:
Lektor uwzględnia fakt, że podczas ćwiczeń typu listening comprehension osoby z niepełnosprawnością wzroku mogą potrzebować więcej czasu na zapoznanie się z treścią poleceń i zrobienie notatek. W takiej sytuacji dokonuje się adaptacji ćwiczenia np. wprowadzając przerwy w nagraniu, by umożliwić studentom wykonanie notatek w sposób komfortowy.
 
Pisanie:
Studenci z niepełnosprawnością wzroku piszą głównie na komputerze z odpowiednim oprogramowaniem (udźwiękawiającym/powiększającym); studenci niewidomi mogą korzystać również z notatnika brajlowskiego, a osoby słabowidzące pisać odręcznie. W każdej z tych sytuacji może być potrzebny dodatkowy czas pracy.
 
Komponent akademicki:
Komponent akademicki jest realizowany na poziomach B1, B2, B2+ oraz C1.
 
Zaliczenia pisemne i egzamin:
Osoby z niepełnosprawnością wzroku mają prawo do wydłużonego do 50% czasu na zaliczeniach i egzaminie pisemnym oraz do adaptacji formy egzaminu. Treści i sprawdzane umiejętności pozostają tożsame z tymi obowiązującymi w ramowych programach nauczania dla poszczególnych poziomów.

Założenia ogólne do ramowych programów nauczania języka angielskiego wynikające z niepełnosprawności słuchowej:

Nauczanie języka angielskiego osób z niepełnosprawnością słuchu odbywa się przy zastosowaniu ramowych programów nauczania i kryteriów ogólnie przyjętych w Jagiellońskim Centrum Językowym:
 
 
Studenci niesłyszący i słabosłyszący mogą uczęszczać na lektorat prowadzony w pracowni multimedialnej Działu ds. Osób Niepełnosprawnych. Przed rozpoczęciem kursu przygotowywany jest profil edukacyjny studenta określający dominujące sposoby komunikowania się oraz dotychczasowe doświadczenia edukacyjne, które są istotne dla lektora w planowaniu zajęć.
 
Adaptacja do potrzeb wynikających z niepełnosprawności słuchu (według zaleceń doradców edukacyjnych z DON) polega m.in. na spełnieniu następujących warunków:
 
• zajęcia odbywają się w małych grupach w sali  wyposażonej w technologie wspierające proces edukacji językowej, m.in. system świetlnego wywoływania do odpowiedzi, czy komunikator umożliwiający pisemną komunikację poprzez chat,
• używa się tablicy interaktywnej, co pozwala na zapisywanie i przesyłanie studentom notatek z zajęć, dzięki czemu mają oni więcej czasu i ułatwiony kontakt wzrokowy z innymi osobami na zajęciach,
• nie używa się nagrań audio zastępując je innymi formami aktywności,
• studenci w rozmowie z lektorem lub innymi studentami mają zawsze możliwość korzystania z dostępnych im form komunikacji, np. pisemnej, ustnej lub przy wsparciu tłumacza języka migowego. Układ stolików pozwala na utrzymanie kontaktu wzrokowego,
• na zajęciach lektor używa języka polskiego do podawania wyjaśnień i poleceń. Część z nich jest również podawana w języku angielskim.
 
Sprawności językowe
 
Mówienie:
Studenci mają więcej czasu na przygotowanie wypowiedzi. Pytania i wskazówki podawane mogą być również w języku polskim. Studenci mają możliwość zapoznania się z zapisem fonetycznym, co części z nich ułatwia wymowę w języku angielskim, poprawna wymowa nie należy jednak do najważniejszych umiejętności ćwiczonych na zajęciach. (Mówienie uzależnione jest od indywidualnej sytuacji studenta i może być zamienione, np. na pisemną formę komunikacji).
 
Czytanie:
Studenci uczą się czytania ze zrozumieniem, ćwicząc różne techniki czytania. Jednym z celów  jest  poszerzanie słownictwa i rozwijanie ogólnych umiejętności czytania w języku obcym. Czytanie jest zasadniczą sprawnością receptywną.
 
Słuchanie:
Nagrania audio nie są używane na zajęciach. Studenci zawsze mają możliwość skorzystania z tekstu czytanego przez lektora i/lub ze skryptu materiału audio. 
 
Pisanie:
Wybór form tekstów pisanych wynika z zapisu ramowych programów nauczania JCJ dla poszczególnych poziomów biegłości językowej. Ponadto, ze względu na potrzeby studentów z niepełnosprawnością słuchu, pisanie jest ważnym sposobem porozumiewania się i jest często wykorzystywane w ćwiczeniach komunikacyjnych.
 
 
Komponent akademicki i elementy języka specjalistycznego są wprowadzane na studiach II stopnia.
 
Zaliczenia i egzamin
Studenci mają prawo do wydłużonego czasu podczas testów pisemnych i egzaminów. Nie sprawdza się zrozumienia ze słuchu a część ustna zaliczeń/egzaminu jest dostosowana do indywidualnych potrzeb studentów.